Dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ là một trong những thách thức mà nhiều phụ huynh và giáo viên mầm non gặp phải. Trẻ nhỏ, đặc biệt trong độ tuổi từ 4-6, chưa biết đọc, biết viết tiếng Việt thì làm sao có thể học tốt tiếng Anh? Cùng Tạp Chí Lá Cải tìm hiểu về phương pháp hiệu quả được đúc kết từ kinh nghiệm và kiến thức của giáo viên tại trung tâm tiếng Anh nhé.
Lý do khiến cho việc dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ rất quan trọng
Để nuôi dạy con cái trưởng thành thật tốt nó không hề dễ dàng, nhất là đối với bậc cha mẹ có đầu tư cho con của mình, luôn mong muốn chúng lớn khôn khỏe mạnh và thành công trong cuộc sống. Đó đã là nguyện vọng của tất cả bậc cha mẹ trên thế giới này. Với tốc độ phát triển và hòa nhập quốc tế như hiện tại, việc biết ngoại ngữ tiếng Anh từ sớm sẽ giúp cho bé có rất nhiều lợi thế sau này trong cuộc sống, một số gia đình đã dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ từ rất sớm và thành công.
Tuy nhiên, không phải bậc phụ huynh nào cũng có đủ kiến thức và chuyên môn để dạy con mình học, khi mà lượng kiến thức ngày một mới hơn và nhiều hơn, đôi khi chúng còn vượt ngoài tầm hiểu biết của phụ huynh. Lá Cải đã thấu hiểu và tổng hợp một số kiến thức lẫn kinh nghiệm của chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục, giúp giảm gánh nặng và giúp phụ huynh có thêm kiến thức làm cha mẹ. Vậy câu hỏi của chúng ta hôm nay là, việc dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ có khả thi hay không?
Câu trả lời là hoàn toàn có thể, nếu áp dụng đúng cách. Giai đoạn này, trẻ tiếp thu ngoại ngữ chủ yếu qua tai, mắt và cơ thể – nghĩa là qua nghe, nhìn và vận động, thay vì đọc và viết. Vì vậy, để dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ, người lớn cần tạm gác lại các phương pháp học truyền thống, thay vào đó là tiếp cận bằng hình ảnh, âm thanh, cảm xúc và sự vui vẻ.
Cho con lặp đi lặp lại nhiều lần theo giáo viên
Trẻ nhỏ học ngôn ngữ bằng cách bắt chước. Càng được nghe và lặp lại nhiều lần, trẻ càng ghi nhớ tốt và phát âm ngày một chính xác hơn. Vì vậy, một trong những cách hiệu quả nhất khi dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ là cho trẻ nghe nói lặp lại theo giáo viên hoặc bố mẹ.
Ví dụ, khi giáo viên nói “Hello”, trẻ được khuyến khích lặp lại “Hello” từ 3 đến 5 lần. Sau đó có thể chuyển sang các câu đơn giản khác như “What’s your name?”, “How are you?”, “I’m fine, thank you”. Ban đầu, trẻ sẽ nói chưa rõ, nhưng qua mỗi lần lặp lại, âm thanh sẽ trở nên quen thuộc và phản xạ ngôn ngữ được hình thành.
Quan trọng là cách lặp lại phải sinh động, không máy móc. Trẻ có thể lặp lại bằng giọng to – nhỏ, nhanh – chậm, kết hợp thêm ngôn ngữ cơ thể. Chính sự đa dạng này giúp não bộ trẻ ghi nhớ từ vựng và cấu trúc câu một cách tự nhiên, mà không cần phải nhìn mặt chữ.
Cho con tiếp xúc với đồ vật, hình ảnh thay cho chữ viết
Ở giai đoạn đầu, khi trẻ chưa biết chữ, từ ngữ trong sách vở không có nhiều ý nghĩa với trẻ. Bạn có thể cho bé tập đồ, viền theo các chữ cái để làm quen dần. Và ưu tiên sử dụng tranh ảnh, đồ vật thật để tạo sự hấp dẫn và bé dễ dàng hình dung từ ngữ bé được học. Đó cũng là lý do vì sao khi dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ bạn nên sử dụng đồ vật thật.
Ví dụ, khi muốn dạy về chủ đề trái cây, với từ “apple”, bạn có thể cầm quả táo thật, nói “apple” và để trẻ lặp lại nhiều lần, cá con đọc đồng thanh, sau đó từng bạn đọc. Để tăng mức độ tương tác, bạn có thể bảo trẻ chạm vào quả táo và đọc lại, hoặc đổi thành một trò chơi truy tìm trái cây. Cách học này không chỉ dễ hiểu mà còn rất thú vị với trẻ nhỏ.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng flashcard, video thực tế, sách tranh không chữ, thú bông hình động vật, mô hình rau củ… Những công cụ này không chỉ giúp con ghi nhớ từ mới mà còn giúp kích thích trí tưởng tượng và khả năng tư duy hình ảnh. Đây là yếu tố then chốt khi dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ, vì não bộ trẻ lúc này rất nhạy với hình ảnh sinh động, màu sắc tươi sáng.
Xem thêm: Top 7 trò chơi tiếng Anh hiệu quả cho trẻ 5-10 tuổi.
Kết hợp hát, vận động và trò chơi
Trẻ nhỏ học tốt nhất khi được chơi. Thay vì ép con ngồi yên học từng từ, hãy biến mỗi buổi học thành một buổi chơi có mục tiêu rõ ràng. Điều này đặc biệt quan trọng khi dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ, vì học thông qua vận động sẽ giúp trẻ ghi nhớ lâu hơn và hào hứng hơn.
Bạn có thể bắt đầu với những bài hát tiếng Anh đơn giản như “Head, Shoulders, Knees and Toes”, “If You’re Happy and You Know It”, “The Wheels on the Bus”… Vừa hát, vừa làm theo động tác sẽ giúp trẻ vừa học từ vựng, vừa rèn luyện phản xạ và cảm xúc tích cực với tiếng Anh.
Bên cạnh đó, các trò chơi như “Simon Says”, “Jump to the Word”, “What’s Missing?” cũng cực kỳ hiệu quả. Trẻ sẽ được vừa nghe – vừa làm – vừa trả lời, thay vì chỉ ngồi lắng nghe thụ động. Qua mỗi lần chơi, vốn từ vựng và khả năng phản xạ tiếng Anh của trẻ sẽ tăng lên rõ rệt mà không cần tới mặt chữ.
Một trong những nguyên tắc vàng khi dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ là biến mỗi hoạt động học thành một trải nghiệm thú vị. Trẻ càng cảm thấy vui vẻ, càng dễ tiếp thu. Ngược lại, nếu cảm thấy áp lực hay buồn chán, trẻ sẽ nhanh chóng mất hứng và dừng lại.
Sử dụng các ứng dụng dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ
Một số ứng dụng phù hợp dành cho trẻ dưới 5 tuổi vô cùng hiệu quả và khá phổ biến trong xã hội của chúng ta ngày nay như: Monkey Junior, ABC Kids, Babilala, và English for Kids: Learn & Play. Một số ứng dụng như EWA hay ELSA English cũng khá tốt cho trẻ nhỏ nếu cha mẹ hiểu cách vận hành và áp dụng cho chúng. Dưới đây là kinh nghiệm và gợi ý về các ứng dụng này:
Monkey Junior
- Tạo tài khoản và hồ sơ cho bé (4-6 tuổi, chọn cấp độ 0 hoặc 1). Chọn tiếng Anh và các chủ đề đơn giản như động vật, trái cây. Mỗi ngày, cho bé học 5-10 phút qua hình ảnh, video, và trò chơi tương tác. Khuyến khích trẻ lặp lại từ vựng, bắt chước phát âm qua công nghệ M-Speak. Kết hợp hát và chơi để bé hứng thú. Tạo thói quen học đều đặn, vui vẻ, để dễ dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ hơn.
ABC Kids – Tracing & Phonics
- ABC Kids có giao diện vui nhộn, màu sắc rực rỡ, giúp trẻ 2-6 tuổi học bảng chữ cái qua trò chơi truy tìm, vẽ nét và âm vị. Tuy nhiên, nội dung có thể lặp lại, trẻ dễ bỏ qua phát âm nếu chơi vội. Bậc phụ huynh nên kết hợp app khác để học sâu hơn. Phù hợp trẻ chưa biết chữ, học 10-15 phút/ngày.
Babilala: English For Kids
- Babilala nổi bật với bài học tương tác, video hoạt hình và bài hát vui, giúp trẻ 3-8 tuổi học từ vựng tự nhiên. Phụ huynh Việt Nam thích thiết kế logic, trò chơi kích thích hứng thú, nhưng một số phàn nàn về nội dung cần mua thêm. Với trẻ chưa biết chữ, chọn chủ đề đơn giản như động vật, học 5-10 phút/ngày để hiệu quả.
English for Kids: Learn & Play
- Ứng dụng có bài học dễ hiểu, hình ảnh sống động, giúp trẻ học tiếng Anh qua chơi. Trẻ thích trò chơi chọn đáp án, phát âm chuẩn, nhưng nội dung cơ bản, phù hợp trẻ mới bắt đầu. Với trẻ chưa biết chữ (dưới 5 tuổi), ưu tiên nghe-nói, học ngắn 5-10 phút để giữ sự chú ý.
EWA Kids: English for Children
- Ứng dụng tiếng Anh này có giao diện vui nhộn, sử dụng sách tranh, flashcards và trò chơi tương tác để dạy tiếng Anh cho trẻ 4+, tập trung vào hình ảnh và âm thanh, không phụ thuộc chữ viết. Phần thư viện sách và đối thoại phim giúp trẻ ghi nhớ từ vựng hiệu quả, điều này cơ bản giúp việc dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ đơn giản và hiệu quả hơn.
ELSA Speak: English Learning
- ELSA Speak dùng AI sửa phát âm, với bài học tương tác qua âm thanh và trò chơi ngắn, phù hợp trẻ 3+ chưa biết chữ, tập trung nghe-nói. Tuy nhiên, giao diện chuyên nghiệp có thể làm trẻ chán, voice detection đôi khi chậm. Cần có sự can thiệp sâu hơn từ bậc phụ huynh.
Kết luận
Việc dạy tiếng Anh cho trẻ chưa biết chữ không phải là việc khó, nếu bạn hiểu cách trẻ tiếp thu ngôn ngữ tự nhiên. Hãy tập trung vào việc tạo môi trường nhiều tiếng Anh, nhiều hình ảnh, hoạt động và cảm xúc tích cực. Hãy để tiếng Anh đến với trẻ như một phần cuộc sống hằng ngày, thay vì một “môn học” khô khan. Đó chính là nền tảng vững chắc để con bạn có thể sử dụng tiếng Anh tự nhiên, tự tin và hiệu quả trong tương lai.
